Thursday, May 28, 2009

Бирмингемийн бахархал буюу Ижил хүйстнүүдийн парад

Өнгөрсөн хагассайн өдөр буюу 5р сарын 23нд Бирмингем хотыг үзэхээр явлаа. Тэгсэн төв талбай дээр нь очиж үзтэл маш олон хүн цуглачихсан байхаар нь хүнээс юу болж байгааг асуувал, ижил хүйстэнүүдийн парад болж байгаа гэхээр нь сонирхоод жаахан харж зогсоод бичлэг хийв.

Энэ парадны тухайд гэвэл Бирмингем хотын төв Викториа талбайгаас Ижил хүйстэнүүдийн тосгон хүртэл үргэлжилдэг 2 өдөр болдог бөгөөд Англидаа хамгийн томд тооцогдох ижил хүйстэнүүдийн цуглаан гэсэн. Энэ жил 13 дахь удаагаа зохион байгуулагдаж байгаа бөгөөд Энэ жилийн уриа нь Pink meets green гэсэн байсан. Энэ нь хүмүүсийг бизнесээ аль болох байгаль орчинд ээлтэй байлгахыг уриалсан гэж сонин дээр байна лээ. Birmingham Pride буюу Бирмингемийн бахархал гэсэн нэрэн дор явагддаг уг арга хэмжээг өнгөрсөн жил тус хотын мер нь эсэргүүцэж жагсаал хийх эрх өгөөгүй бөгөөд тэр нь маш их эсэргүүцэлтэй тулгарч энэ жил хуучин хэвээрээ явагдсан гэсэн. Мөн энэ жилийн параданд нийтдээ 10 мянга орчим хүн оролцсон гэсэн мэдээ байна.

Monday, May 25, 2009

The end of a nightmare Япон хэлнээ ERJ блогчины орчуулгаар

Миний бичсэн Монгол хэлээр Ганцаардлын төгсгөл, Анлиар The end of the nightmare -г нэгэн блогчин маань Япон хэлээр орчуулсан гэнэ ээ. Үнэхээр их баярлалаа, хүн тоож орчуулна чинээ бодсонгүй ээ, анхны бичсэн эссэнд маань хүмүүс их урмын үг олноор хэлж, дэмжиж байгаад үнэхээр их баярлаж байна. Япон хувилбар нь ЭНД

Sunday, May 24, 2009

Блог VS ном ба санал болгож байгаа блогууд




Анх манай ээж надад Г.Аюурзаны "Дурлалгүй ертөнцийн блюз хүүрнэл зохиолууд", тэгээд өөр хэдэн хүүрнэл зохиолын ном авч өгсөнөөс хойш аль хэдий нь 7 жил болжээ. Урд нь Малори Таверсд гээд нэг орчуулгын цуврал 2 ном уншиж байсныг эс тооцвол өөр ном нээх шагайж яваад байдаггүй байж дээ. Тэгээд хичээл ном хийдэггүй, дургүй хүнд ном маш ихээр таалагдаж, нэг ёсондоо шинэ ертөнцийг нээж өгч, тэрнээс хойш номын дэлгүүрээр их эргэлддэг болсон шүү.Тэгээд номын амтанд орж хэдэн жил ёстой баригдсан болгоноо уншиж, дахин уншиж байсаар өдий хүрлээ. Ер нь номыг нэг болон түүнээс дээш уншвал улам ойлгоод, улам л гоё санагдаад байдаг юм миний хувьд. Харин сүүлийн үед ном гэдэг найзаа араар нь тавьж блог, википэдиа зэргээс юм их уншдаг болов. Энэ нэг муу лаптопийг улайстал нь, өөрөө хөшөө болтлоо ард нь суулаа ш дээ энд ирсэнээсээ хойш. Тэгэхдээ нээх учиргүй ном уншлаа гээд хэтрүүлж болохгүй л дээ хааяа тэгж боддог юм. Номын цагаан солио болвол яах юм хэхэ. Жаахан завсарлаж байж байгаад номоо буцаагаад уншлаа. Тэгсэн ном маань илүү гоё санагдсаан, хуудсаа эргүүлэх, хүссэн газраа унших, дээр нь тэмдгэлэх гээд бас хамгийн гол нь лаптопны ачаалаж байгаа дуу сонсогдохгүй гээд давуу тал ихтэй байлаа. Хуучин найзаа хэсэг хугацаанд бүр мартаж, араар тавьсандаа дургүй хүрэв ээ. Би ямар муухай хүн бэ? Ийм олон гоё зүйлсийг мартаад гээд л. Гэтэл харин уншиж байсан ном маань хариугааа авсан уу яасан би нэг мэдсэн бүр нулимсандаа хутгалдаад сууж байх юм. Тэр ном надад миний хамгийн муухай, хэцүү дурсамж, миний өөрөөсөө нуудаг хүлээн зөвшөөрдөггүй юм гээд бүгдийг нь надад гэнэт ойлгуулж, өөрийгөө хөндлөнгөөс харахад тусалсан. Гэвч би тэр тустай сайн найзаа яах ч аргагүй дундаас нь хаяад, хаагаад, далд хийчихсэн. Дахиж хуучин дурсамжаараа амьдрахгүй гээд өөртөө амалчихсан. Хэдий юм ойлгож байсан ч гэсэн өөрийгөө дахиж тэгж нервтүүлэх хэрэг байгаа ч уу үгүй ч үү, амьдрал урсаж байхад хуучин юмыг сөхөх тийм ч таатай биш санагдав, угаасаа одоо болж байгаа зүйлсийг гүйцэж ядаж байхад тэр бүгдтэй зууралдах цаг, зав, хүсэл хаа байхав. Тэгээд одоо буцах ч дөхөж байна, юм хум үзэж,амьдарч байгаа улс оронтойгоо жаахан танилцмаар санагдаад хэрэндээ ойрхон газрууд луу аялах алдаад л байж л байна. Тэгээд эрдэм номоор биш хэсэг аялаж, дэлгүүр хэсэж эдээр биеэ чимюү гэж бодов. (Удахгүй Англид болдог хамгийн том ижил хүйстэнүүдийг парадны талаар бичнээ, сая Өнгөрсөн хагассайн өдөр Бирмингэм хот явахад болж байсан юм. )

Энд байх хугацааныхаа ихэнхийг мессэнжердэж эсвэл блог, сайтууд уншиж өнгөрөөх шив дээ гэж. Тэгээд энэ хугацаанд унших дуртай байсан блогуудаа та бүхэнд танилцуулья гэж бодлоо.

Б.Батзаяа гээд ганган шүлэгтэй залуу байгаа, удахгүй ном нь гарна гэсэн. Шүлэгнийх нь талаар олон юм хэлээд яахав блогоор нь ороод үзээрэй.

Х.Болор-Эрдэнэ гээд зохиолч, сэтгүүлч эгч бий, блогоор нь ороод та лав уйдахгүй. Үнэхээр гоё өгүүллэгүүд бичнэ. Зөндөө олон ном гаргаж байсан гоё эгч байгаа.

Ангийн анд Н.Цэцболдын блог. Багын найз блог дээрээ гоё юмнууд их орчуулж тавьдаг байсан сүүлийн үед завгүй болсон бололтой хуучин гоё орчуулсан сургамжтай буддын өгүүллэгүүд нь харагдахаа больсон. Тэгэхдэ тэдгээрийн архивыг уншихыг санал болгож байна. Бас нэг юм хэлэхэд Цэцээ маань намайг анх блог гэдэг зүйлтэй танилцуулж байсан юм. Энэ завшааныг ашиглаад баярлалаа Цэцээ найз аа гээд хэлчихье.

Бас нэг ангийн андын блог бол Ч.Ганжавхлангийн блог . Тун дажгүй сэдэв хөндөж юм бичнэ даанч шинэчлэгдэхдээ удаан, тэгэхдээ удаж удаж бичсэн юм нь ёстой час хийсэн юм байна. Үнэхээр л юм бодуулна. Илтгэх урлаг эд нарын багш болоод ч тэр юм уу бичсэн юмнууд нь зарин нэг сонингийн сэтгүүлчээс илүү цэгцтэй онож бичсэн санагддаг.

За миний блог найз, эгч Снүүпын блог уншихад сонирхолтой, өөрийнх нь ертөнц гэсэн болоод ч тэр юм уу, хувь хүний блог гэдэг утгаараа надад их таалагддаг юм. Үзсэн кино, таалагдсан таалагдаагүй юм, дүү нар нь гээд ер нь миний уншин дуртай юмнууд их бий.

Theory's Blog эндээс та маш олон зүйлийг унших болно. Уншаад огт харамсахгүй. Надад ялангуяа яруу найрагдын бүтээлүүдийг оруулсан нь их таалагддаг юм.

Чандмань, Энэ ахын блог их таалагддаг юм. Охинтойгоо америкад байдаг, бичиж байгаа орчуулж байгаа зүйлс нь дандаа хүнд хэрэгтэй, тэр бүр бидний мэдэдгүй зүйлүүд байдаг.

Г.Мөнхбаатар, бас нэг блог анд. Манай хүн гоё гоё юм бичдэгийн, арай өөрөөр бичнэ бусдыг бодвол. Их хөөрхөн хүү бий гэж... хэхэ. Хүнээс юм шалгаах дуртай, их юм асууна, их юм асуусныхаа хэрээр хүнийг юм бодуулна.

Гоо марал блог. Яруу найрагч, зураач Ж.Болд-Эрдэний шүлэг болоод тэмдэглэлүүдийг эмхэтгэж нийлүүлж гаргасан блог. Шүлэгнүүд нь үнэхээр тасархай тасархай. Тэр Чинагш юм бүхэн улирч одно гэдэг бол яаая аймар гоё шүү, заавал орж үзэх блог.

Сонгомол шүлгүүд блог. Энд Болор цом, гадаа дотоодын яруу найрагчид гээд их олон гоё шүлэг бий. Олон хүмүүс хамтарч хөтөлдөг блог.

Асар их тэвчээрийн цаанаас амжилт дөнгөж цухуйна Өнөржаргал гэдэг охины блог. Хүчирхэг үнэхээр блогнийхоо нэр шиг охин санагддаг. Хааяа уншаад толгой хүрэхгүй мэдэхгүй сэдвийн юм таарноо тэгэхдээ тэрнээсээ илүү сонирхолтой юм бас их бий.

Эдгээрээс гадна 2 блог байгаа, Миний зүүдний риквием гэдэг бас нэг нь Ихзаяа гээд. Тэгэхдээ энэ 2 үнэхээр гоё шүлэгнүүдтэй хэдий ч блогоо хаачихсан. Их үгүйлж байгаа гоё шүлэгнүүдийг нь.

За нөгөө моодонд орж байгаа "Үг олдож үхэр холдлоо" гэдэг үгээр нь энэ бичлэгээ өндөрлөе. Мартсанаас энийг бичиж байх үед сонгуулийн урьдчилсан дүн гарч Миний дэмжиж байгаа олон үг ярьдар Элбэгдорж маань ялах гээд байгаа шум байна, Элбэгээ арай дээр мөн үү?

Thursday, May 21, 2009

Ганцаардлын төгсгөл

Айко цонхны хажууханд суун түүний жижигхэн цэцэрлэгт хүрээлэнд цас хаялахыг гунигтайхан ажина. Хавар энэхүү цэцэрлэгт хүрээлэнд Сакура дэлбээлэх нь үнэхээр гайхалтай харагддаг. Тэр үед л энэ гайхалтай Сакуран доор сууж хайку бичих дуртай байснаа санагалзав. Харин одоо өвлийн дунд сар, хэдий Сакуранууд хаврынх шигээ үзэсгэлэнтэй биш ч гэсэн том ширхэгтэй цасанд хучигдсаар яг л гэрлэх гэж буй цагаан даашинзтэй бүсгүй шиг харагдана. Түүний байгаа энэ жижиг япон үндэсний байшин нь хоосон хөндий, жихүүндүү байгаа хэдий ч түүнд тохилог дулаахан сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгээс хавьгүй дээр байлаа. Тэрээр өөрийгөө энэ дэлхий дээрх хамгийн ганцаардмал хүн мэтээр төсөөлөн сууна. Тэрээр хуучин дурсамжуудаа санахыг оролдовч тэдгээр нь аль сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт хүргэгдэхээс өмнө 40 жилийн өмнө байлаа. Харин тэр бүр эхнээс нь санахыг оролдов.

Тэрээр эцэг эхээсээ эхэллээ. Эцэг эхтэйгээ Сугинами гэдэг Японы хойд хэсэгт орших жижигхэн тосгонд амьдардаг байжээ. Багадаа Айко маш сэргэлэн цовоо, өөдрөг үзэлтэй ухаалаг охин байсан байна. Гэсэн ч 18 хүрээд амьдрал нь орвонгоороо өөрчлөгдөв. Түүнийг насанд хүрсэн учир эцэг эх нь хүнтэй суулгахыг хүсж 25тай баян хүнтэй зуучилан танилцуулж гэрлүүллээ. Гэрлэсэнээс нь хойж нэг жилийн дараа Айкогийн эцэг эх нь газар хөдлөлтийн улмаас амиа алджээ. Тэр нутагт ийм байдлаар амиа алдах нь элбэг байсан гэдэг. Энэ үеэс эхлэн тэрээр өөрийгөө хорвоо ертөнцөөс тусгаарлаж эхэллээ. Цаг хугацаа бага багаар явсаар тэрээр 25 нас хүрсэн ч жирэмсэн болсонгүй. Айко энэ байдалдаа гутарч өөртөө уур нь хүрч туйлдаж байлаа. Үүн дээр нь бас хадмууд нь нэрмээс болон дарамтлана. Нэг өдөр Айкод хадмууд нь "Бидний хүү нас нь яваад хөгширч байна, бидэнд өв залгамжлах ач хүү хэрэгтэй байна. Чи муу дуугай хүүхэн юу ч хийхгүй, ярихгүй суугаад л байх юм. Ийм байхын тулд ядаж хүүхэд гаргасан байх хэрэгтэй биз дээ" гэж хэлэв. Тэдний яриаг сонссоноос хойш бүсгүй дахиж үг дугархаа больсноор нь шалтгаалж, хадмууд нь сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт аваачив.

Эмнэлэгт байх хугацаандаа тэрээр ганц үг ган хийсэнгүйгээр барахгүй эмч нар яаж ч оролдоод тэрнээс ганц авиа ч сонсож чадсангүй. Айко тэнд яг л нэгэн үзэсгэлэнтэй хөдөлдөг хөшөө мэт байдаг байлаа. Тухайн цаг үедээ тэр тосгоны хамгийн хөөрхөн бүсгүй байсан тул залуучууд түүнийг харахаар тийшээ зорьцгооно. Тэр бүрд бүсгүй төвөгшөөлгүй,хавар ирж байгаа, наран мандаж буй мэт гайхалтай инээмсэглэл л бэлэглэнэ. Гэсэн ч хэнтэй ч үг үл дугарна.

Эмч нар түүнд нийгмийн амьдрал хэрэгтэй, үгүй бол дахиж хэзээ ч ярихгүй нь гэсэн шалтгаанаар бүхэл бүтэн 40 жилийн дараа тэндээс гаргахаар боллоо. Түүнд амьдрах газар байхгүй байсан учир нөхөр лүү нь явуулахаас өөр аргагүй болов.

Нөхөр нь маш ихээр өтөлж, дүлий өвгөн болсон байлаа. Сонирхолтой нь нөхөр нь түүнийг явснаас хойш ахин гэрлээгүйгээр үл барам дахин инээгээгүй байна. Гэсэн ч маш ихээр ажиллаж илүү баян болжээ. Өвгөний ганц зорилго нь маш баян болж, эхнэртээ дуртай зүйлийг нь авч өгөхийг хүсдэг байсан хэдий ч эхнэрийнх нь цорын ганц хүсэл бол хүүхэд байлаа.

Одоо Айко хэдий 65 настай хэдий ч наснаасаа хэтэрхий залуу харагдаж байсан бөгөөд өвгөн түүнийг ямарч асуудалгүйгээр таньжээ. Харин өөдөөс ирж яваа өвгөнийг Айко өөрийнхөө нөхөр гэдэгт гэж итгэж чадахгүй байлаа. Тэд уулзаад хоорондоо юм ярилцсангүй. Зүгээр л өөд өөдөөсөө ширтэнцэн нүдээрээ ярилцна.

Цас улам ихээр орсоор л байв, Айкогийн зүрх хэзээ ч цохилж байгаагүйгээрээ хүчтэй цохилсоор л. Нөхөртөө гэрээслэл үлдээх гэсэн боловч тэрээр гэрлэсэнээсээ хойш юу ч бичиж байгаагүй гэдгээ гэнэт ухаарав. Одоо тэрээр ярьж, бичиж чадахгүй дээр нь хүүхэдгүй, амьдрал нь хов хоосон. Энэ их хоосон, ганцаардлаас ангижрах ганцхан зам нь хүчтэй цохилж байгаа зүрхээ зогсоохоос өөр юм санаанд нь буусангүй.

Маргааш өглөө нөхөртэйгөө хамтдаа цай уучихаад, Айко анх бэлд нь төрж өссөн уулан дээрээсээ амиа хорлох болно. Тэр ингэж л шийдсэн. Учир нь энэ бүхэн түүний агуу тэвчээртэй сэтгэл, хүчтэй цохилох зүрхэнд, 40 жилийн ганцаардалд ЦЭГ тавьж ямарч дарамт шахалт, сэтгэлээр унах зүйл, хоосрол үгүй болж түүнд мөнхийн амар амгалан, тайван байдлыг авчрах болно.

P.S. За юм орчуулна гэдэг бас л явдалтай эд байна аа. Өөрөө бичсэн юмаа орчуулах гэж юу болов оо хэхэ. За даа нэг тийм хатуу, модон, махчилсандуу орчуулга хийчих лээ. Тэгэхдээ монголоор нь уншья гэсэн хүмүүст ойлгогдох байхаа. Англиараа ч нээх гоё биш л дээ. Тэгэхдээ хэлэх гэсэн санааг нь ойлгоорой. А бас миний хэл бичгийн дүрэм болоод угта агуулгад засах юм байвал санал бодлоо чөлөөтэй хэлээрэй. Харин нэрийг нь өөрөө монголоор Ганцаардлын төгсгөл гэж өгмөөр санагдаад өгчихлөө. Өөр нэрний хувилбар байвал санал болгоорой.

Бодоод байсан монгол хэлний дүрэм дахиж сурах хэрэгтэй юмаа. Мэддэг хэрнээ яаж үсэглэхээ мэдэхгүй үгнүүд бас тааралдах юмаа.

Tuesday, May 19, 2009

The end of a nightmare


Aiko is sitting behind the window and watching how snow falls on her tiny garden. When spring comes cherry blossoms are absolutely amazing. She used to write a haiku under these cherry blossoms. Now it’s mid winter, all of them are not as beautiful as in spring, but they are covered with huge snow flakes like a women who is ready to marry. This tiny typical Japanese house is a bit chilly and empty, but better than the asylum for her. She feels like she is the only lonely person in the world. Now she try to remember the old times and memories . But her life before being sent to the asylum was 40 years ago. So she started to remember from the beginning.

From the start, her parents. She used to live with her parents in a small town in northern Japan which is called Suginami. She is an only child. She grew up in a normal happy family full of joy. She used to be a very optimistic and clever girl. When she was 18, her parents wanted her to marry. So she had an arranged marriage to a rich 25 year old man. One year after her marriage, her parents died in an earthquake which was typical in that town. From that time she seperated herself apart from the world. Time went by slowly. She became 25, yet she never got pregnant. So her in-laws made her feel guilty. She felt a sense of frustration and disappointment. One day they told her ‘We want a grandchild, our son is getting older, we want someone who can be our heir. But you speechless woman never say anything do nothing, at least you should have to have a child to be like that.’ When Aiko heard that, she never spoke again, and her in-laws sent to the asylum.

During the time when she was in the asylum, she never wanted to talk to anybody. Doctors tried a lot, yet they never heard her voice. She was there like a beautiful moving statue. During that time she was the most beautiful lady in that town. Lot’s of men went there to see her. She didn't bother, at all. She gave them her smile which was like the sun shining or summer coming. However she never spoke to anyone.

After being 40 years in the asylum, she was at last discharged from there. They thought she needed a social life, otherwise she would never speak. But she had nowhere to go and live. So the doctors sent her to her husband.

Her husband became an old man, who was nearly deaf. He’d never smiled since she left, and never married again. His parents had died just they sent her to asylum. Since then stayed alone and become hard working rich man. Because he always thought that he would gave all this money to his beautiful wife and buy her what she wants. Nevertheless her dream was to have a child, nothing else.

Now she is 65, but looks younger than her age, he can mention her without any doubt. When they met after 40 years time, she saw very old man walking towards to her, she could not believe it was her husband. But they never spoke to each other. Just looked into each others eyes.

Now snow becomes heavier than ever. Her heart beats stronger than ever. She tries to write a letter to her husband, but suddenly she realised that she has never written anything since she got married. So she can’t speak, write and doesn’t have a child. The only way to stop her 40 years of Soledad is to make her strong beating heart no longer beats again.

Tomorrow after eating breakfast with her husband, she will commit suicide from the mountain where she was born. It will bring her eternal peace in her strong beating heart and her unusual patient traits.

18.05.09 D.Bolor

P.S: Энийг хичээлийн журмаар хүчээр өгсөн сэдвээр бичсэн юм оо. Тэгэхдээ миний анхны зохиомжилж бичсэн эссэ. А бас нээрээ тэр япон эд нарт байдаг газар ус мэддэг хүмүүст хэлэхэд хотын нэрийг юунаас ч билээ зүгээр япон үг олоод биччихсэн шүү хэхэ. Википедиа дээр Токиод байдаг нэг газрын нэр гэнээ, тэгэхдээ зохиож бичиж байгаа юманд ийм юм байх шд тээ. Японы талаар юу ч мэдэхгүй байж байж заавал ийм сэдэв сонгоод ч байхдаа яахав дээ гэж бодож магадгүй л дээ.Зүгээр л жаахан ургуулж бодох гэсэн юм. Тэгэхдээ гол нь бичээд дуусчихсаан хэхэ. А бас нээр нь энийг уншаад ямар сэтгэгдэл төрж байгаагаа хуваалцвал баярлах болно шүү

Sunday, May 17, 2009

ханаас ч юм шивнэнэ

Баяр, гуниг хундганы гадна байдаг
Барьсан хундганд минь гашуун дарс л байдаг

ххх

Дарс шимэн уух
Чиний уруулын амт шиг
Хачин халуун

ххх

Нэрийг чинь би
Цаасан дээр бичиж, зүрх зурчихаад
Энгэртээ наана

Thursday, May 14, 2009

Trip to Crewe, Nantwich

За яагаад энэ газар вэ гэж үү? Зүгээр л хэхэ. Хувийн ажлаар ээжийнхээ найз дээр очиж уулзах гэж явсан юм оо. Тэгэнгээ хэдэн зураг аваад очсон хүнээсээ амьдардаг хотынх нь талаар жаахан сонссоноо бичье гэж бодлоо.

За нэрнээс нь эхэлбэл зүгээр байх гэж бодлоо. Дээр үед хэдэн онд юм бүү мэд, Нантвич гэдэг хот нь баячууд амьдардаг, Хатан хаан Элизабет 1 Шотланд явахдаа бууддалладаг хот байж л дээ. Тэгээд тэр хотод төмөр замын өртөө барих гэсэн боловч хотын оршин суугчид муухай үнэртэй, заваан юм манай хотод хэрэггүй гээд 6 милийн зайд байдаг газар төмөр замын өртөө барихыг санал болгож байсан нь 1830 оны үеийн галт тэрэг үйлдвэрлэл мөн галт тэрэгний хамгийн том холбох өртөөний эх суурийг тавьжээ. Тэгээд тэрхүү өртөөний нэрээр CREWE гэж хотыг нэрлэсэн бөгөөд энэ хот нь яваандаа маш том том машин, галт тэрэгний голлох үйлдвэрлэлийн хот болон хөгжиж 1960-д оноос эхлэн үйлдвэрлэл нь уруудаж эхлээд эхнээсээ үүд хаалгаа барьсан юм гэсэн.



Газар нутгийн хувьд гэвэл энэ зурган дээр байгаа шиг. Баруун хойд хэсэгт нь Английн.








Энэ хот нь галт тэрэг, машины үйлдвэрлэлийн томоохон төв байсан бөгөөд хотын ихэнх иргэд үйлдвэртээ ажилладаг байсан нь хотын бүхий л үйл ажиллагаа, сургууль цэцэрлэгт хүртэл нөлөөлдөг байсан байна. Бидний сайн мэдэх Rolls Royce, Bentley зэрэг машинийг энд үйлдвэрлэдэг байсан гэсэн. Мөн одоо хүртэл захиа, шуудан энд төвлөрч бусад газарлуу хүргэгддэг гэж хэлж байсан. Мөн энэ үед Честэр нэрийн бяслагийг энд үйлвэрлэдэг байсан нь одоо ч гэсэн үйлдвэрлэгдэж байгаа гэсэн. Харин Rolls Royce-н үйлдвэр BMW-д зарагдсанаар хаагдсан гэж байсан.




Бүр эрт түүхрүү нь өнгийвөл энэ хавийн газар нутаг нь Ромын үед давсний үйлдвэрлэлээрээ алдартай байсан юм байна лээ. Тэрний нотлох баримт гэж нэг 2хон өрөөтэй нээх хөөрхөн Музэйд оруулсан. Тэнд нь хэдэн тэр үеийн олдворууд нь байдаг юм байна лээ.



Харин тэр баячууд амьдардаг байсан Нантвич гэдэг хот нь 1830 оны үед бүтэн түймэрт автаад тэр чигт нь дахиж барьж босгосон хот гэсэн. Тэр дахин сэргээх үйл явцад нь Элизабет 2 гэдэг хатан нь их туслаж байсан юм гэсэн. Ерөнхийдөө Крэү, Нантвич хоёр Стратфордтой том багаараа адилхан байшингууд нь өндөртөө л 2 давхар нэг тийм чимээ шуугиан багатай, ногоон байгууламж ихтэй, цэвэрхэн баячуудын гэмээр хот санагдсан. Нөгөө английн 14тэйдээ хүүхэд гаргаад тэр мөнгөөрөө амьдардаг, биеийн тамирын хувцастай хэсэг бүлэг хүмүүс харагдаагүй шүү!


Тэр хүний хэлсэнээр Викториа хатны эрин үед бүх байшинг хүчээр будуулдаг байсан, бас их чанар муутай олон байшин ихээр нь барьсан гэж байна лээ. Тэгээд хамаг хуучны дурсгалтай гоё байшинг нь гаднаас нь будчихсан гээд жаахан дургүй маягтай юм байна лээ. Тэр байшингийнх нь зургийг аваагүй юм шиг байна. Гүүглээр хайсан олигтой зураг алга. Дүрсэлж хэлбэл за байз, нэг муухан эмульсдчихсэн яйжгийдуу байшин.

За тэгээд энэ хавийн хүмүүс аймар албан ёсны англи хэлээр ярьдаг юм байна лээ. Хааяа хичээл дээр сонсдог харилцан яриа санаанд орж байв хэхэ.


Бас бусад хотуудын адил нэг төв талбайтай, тэрнийхээ хажууханд сүмтэй. Бусад байдаг сүмийн л адил сүм байна лээ.
* Би яг үнэндээ христын сүмд дургүй, яагаад гэвэл германд нэг жил амьдрахад бараг 20,30 ширхэг адилхан шахуу 1500 гаад оны сүм үзсэн дээ. Эхэндээ ч гоё, сүүлдээ бараг үзэн ядаж эхэлсэн дээ хэхэ. Тэгэхдээ Парисын Дарь Эхийн сүм бол арай өөр юм байна лээ. Угаасаа европын хаа газар үзэх юмны тоонд заавал нэг христын сүм ордог юм доо.



Энэ гудамжинд явж байхад тааралдсан юм. 1800 оны үед хүмүүсийг ийм юманд цоожлоод, хүнсний ногоо шидэж шийтгэдэг байсан юм гэсэн. Сонин санагдах болов уу гэж бодоод орууллаа.



Аан нээрээ явахаас өмнө CREWE HALL гэдэг газрыг үзүүлсэн. Элизабет 1,2 хоюулаа энд ирж амардаг байсан юм гэсэн. Одоо их үнэтэй зочид буудал болсон гэсэн. Цаг бага байсан болохоор гадуур нь машинтай тойроод л өнгөрсөн. Уг нь цаг байгаад би эрт боссон бол дотор нь орж үзэх л байсан байх. Энэ зураг ерөнхий гаднаас нь авсан зураг.

P.S. Нээрээ Англи үндэсний хоол нь шарсан хоньний мах гэж байна лээ. Харин их дээр үеэсээ идсэн түргэн хоол нь загас, шарсан төмс гэсэн. Тэгэхдээ загас, шарсан төмсний газрыг дээр үеэсээ гудамж болгоны үзүүрт олж болохоор их түгээмэл байсан гэсэн. Яагаад гэхээр Тэр үед ихэнх эмэгтэйчүүд нь давуу, утас болон хувцасны үйлдвэрт ажилладаг тэгээд олон хүүхдүүдээ хооллох хамгийн хямд арга нь тэр гудамж болгоны үзүүрт байдаг загас, шарсан төмсний газар байсан юм гэнэ ээ. Масло талх биш гэсэн шүү хихи. Энийг англи хүнээс зорилго болгон байж асуулаа шүү дээ.


Ойрд ер нь блог маань сэдвээсээ хазайгаад тэмдэглэл, фото мэдээлэл ихтэй болох гээд байна шүү. Ойрд бас бус зөвлөгөө эд нар орчуулдаг юм бил үү гээд бэлдээд байгаа шүү хэхэ. Анх бодож байснаасаа блогний маань зорилго замын дунд жаахан өөрчлөгдчихлөө. Тэгэхдээ зүгээр ээ.

Monday, May 11, 2009

Гоё өдөр

За өнөөдөр ёстой гоё өдөр байна аа. Хичээл дээр байхын байж ядаад яаран яаран ирээд хаалган доогуур шургуулсан захиагаа үзсэн чинь 2 долоо хоногийн өмнө өгсөн IELTS-н хариу ирчихэж. Задлахдаа гар салгалаж бариад ямар аймар юм ирэх болдоо, шартчихсан байхдаа өгсөн шалгалт ямар л олиг байв гээд л бөөн юм тэрүүхэн хооронд бодоод л, задлаад үзсэн чинь харин 6.5 гэж байсан. Баярлаад л хамгийн түрүүнд эгч рүүгээ утасдаад бид 2 бөөн баяр болоод л. Дараа нь дотныхоо хүмүүст мессэж бичлээ. Харин ээждээ хэлсэн чинь тоодгүй ээ эхлээд. Тэгээд дахиад хэлсэн чинь ойлгоод. Ээж маань бөөн баяр. Намайг тэгж авна гэж бодоогүй байсан юм гэсэн. Тэгээд ээждээ бас Хайртдаа мессэнжэрээр хэлчихээд, эгчтэйгээ гарч хоол идчихээд ирлээ. Гоё юм аа, хэдэн өдөр амьсгалахад их хэцүү байсан юм хэхэ. Одоо нээх сайхан унтаад тайван байяа гэж хэхэ. Хэрэндээ л хөөрхөн стресстэй байлаа шүү дээ хэд хоног. Уг нь энэ хариугаа муу авчихсан гэж бодоод 6 сард дахиж өгье гэж бодож байсан юм. Хамаг ачаагаа нуруунаасаа аваад хаячихлаа гэж хэхэ.

Sunday, May 10, 2009

Хичнээн намар хавар зүүдэлж
Хичнээн хавар намар зүүдэлснийг минь
Хэн ч ойлгохгүй дээ
Би ч гэсэн хүслээ ойлгодоггүй юм
Уйтгар түгээгч шөнийн тэр салхи
Улирлын өнгийг матруулан хийснэ
Учрал хүлээсэн зүрх цээжнээ агсамнаж
Учралын шүлэг нэхэн цохилно
Хүлээсэн өдөр минь удахгүй дээ гээд
Хуанлийн хуудас эргүүлэнхэн сууна би

Wednesday, May 06, 2009

Олон Улсын Өдөрлөг



Өнөөдөр манай коллеж дээр Олон улсын өдөрлөг боллоо. Тэнд хүмүүс өөр өөрсдийн улсыг танилцуулж, өөрсдийн үндэсний хоол болон хувцас хунар зэрэг зүйлсээ танилцууллаа. Би ч бас юугаараа дутахав гээд л ганц тугаа бариад, цуйван хийгээд очлоо.



Ер нь энэ өдөрлөгөөс ажигласан юм гэвэл өөрийнхөө улсаас ганцаараа эсвэл цөхүүлээ байгаа хүмүүс илүү түлхүү оролцож байв. Хамгийн олон байдаг арабууд, хятадууд юу ч бэлдсэнгүй. Зарим манай курсын хөгшин хүмүүс бас залхуурсан бололтой тэр хавиар эргэлдэж харагдсан. Харин хамгийн гоё нь миний өчигдөр шөнөжин хийсэн цуйванг маань хүмүүс их дуртай идлээ. Зарим хүмүүс миний цуйвангаас болоод монголд очно эд нар гээд их гоё гоё юм хэлцгээсэн.



Харин нэг Нигерээс ирсэн охин их сонин юм ярьж дургүй хүргээд тэнд байсан хэдэн ази охидуудад бараг л зодуулчихаагүй хэхэ. Манай ангийн Тайланд, Төвд тэгээд бид хэд зогсож байсан чинь та хэд бүгдээрээ яагаад хятадаас ирсэн хэрнээ өөр ширээтэй байгаа юм бэ ухааны юм ярьчихав. Бид хэд сонсоогүй царайлсхийгээд өөрийг нь хараагүй хүн болоод л зогсчихсон. Харваас Монгол, Төвд, Тайланд гээд биччихсэн байхад бичиг үсэг мэддэггүй хүн шиг хачин юм яриад би өөдөөс нь золтой л Чи яагаад хар юм бэ гээд? асуучихсангүй.




Тэрийг эс тооцвол бүх юм гоё байсоон элдэв хоол идээд, Монголынхоо талаар яриад, байгалийн зураг үзүүлээд л.Энэ өдөрлөг уг нь 10 цагт эхэлсэн л дээ. Тэгэхдээ 12 цаг болж байхад Ноттингем хотын Шэриф(бодвол дээр үеэс байсан хотын хаан маягийн хүн юм уу даа, хотын захирах үйл ажиллагаанд оролцдоггүй тэгэхдээ билгэ тэмдэг юм уу тийм хүн)ирж энэ өдөрлөгийг нээж үг хэлж, тууз хайчилсан.



Дараа нь Аниа ирж надад туслаж бас цугтаа монголоо сурталчилсан.


Манай курсын хүүхдүүд.


Этиоп улсаас ирсэн Аддис гэдэг охины ширээ. Хөөрхий шөнөжин хоолоо хийсэн байх аа зөндөө юм бэлдсэн байна лээ.




Тайландуудын ширээ.Тэгэхдээ ганцынх нь л зураг байна. Бусад нь тэнээд явчихсан байсан. Эд нар зөндөө хоол унд ресторанаас авчирсан байна лээ. Олуулаа их л гоё байх шиг байсан. хэхэ лаг атаархсан.



Энэ Төвдөөс ирсэн Долгор гэдэг хүүхэн. Харахаар нэг гэлэнмаа сүмтэйгээ нүүгээд ирчихсэн ч юм шиг хэхэ. Сонин юм нь гэвэл төвдийн үндэсний хоол нь бууз юм байна лээ. Хааяа харахаар нэг монгол хөдөөний хүүхэн шиг санагдаад байдаг юм.



Бас нэг улсаасаа ганцаараа байгаа хүн. Франц.


Энэ жижиг охин нь Вьетнам, ногоон хувцастай нь Тайланд


Испаниудын ширээ. Эд нар дуулж бариад их хөгжилтэй юм байна лээ. Өөрсдийгөө Spain биш Espanol гэж заавал хэлээд байдаг юм байна лээ хэхэ.


Англиудын ширээ хэхэ. Өөрсдөө нээх ач холбогдол өгөхгүй байгаа нь харагдсан. Масло талх хаана ч иддэгшдээ, англи үндэсний хоол юм гэсэн хэхэ. Англиуд нь өөрсдөө ичээд байна лээ хэхэ.


Манай олон улсын оюутан хариуцдаг газрынхан.


Серби болон Грекүүдийн ширээ. Өөрсдөө их ойролцоо зан араншинтай бараг адилхан хүмүүс гээд нэг ширээ хуваасан гэж хэлж байсан.


Бахрэйн гэдэг арлын улсаас ирсэн хүмүүс. Энэ улс нь F1-рээ алдартай гэнэ ээ.


За нэг иймэрхүү өдөрлөг болж өнгөрлөө дөө.

Saturday, May 02, 2009

Зүүдэндээ би шаргалтан туяарах намрын навч болон гунина
Зүүдэндээ би тэр навчсын дунд хайрын шүлэг зохионо
Зүүдэндээ би болзоонд чамайг хүлээн наранд гандана
Зүүдэндээ би шанага шанагаар сарны туяаг биен дээрээ асгаад
Зүүдэндээ би чамайг шөнөжин харуулддаг
Зүүдэндээ би зугаалж зөрж өнгөрсөн болгоныг улаан өнгөөр зурдаг
Зүүдэндээ би тэнгэрт нисж тэндээс өөрийгөө тольддог
Эгшиг дагуулах энэ улирлын
Энэхэн хэсэгт л мөнх баймаар байвч
Мөнхрөх хүсэл хаварт замхарч
Мөрөөдлөө би зунаар сольчихлоо

Наран гарахыг биш жаргахыг харахад
Надад яагаад ч юм таатай байдаг
Дурсамж бүхэн минь зун болоод ч тэр юм уу
Зүүдэндээ би зун л амьдардаг

Өвдөлтийн шүлэг

Өвдөлтөөр зуурсан нулимстай инээд  Үе үе мэдрэх халих мэдрэмж Үүрд биш л хорвоо хойно  Үнэнийг би охидоосоо нуумааргүй байна  Өвдөг...